راههای مقابله و از بین بردن سِس چیست ؟ Dadder
(Wampir weed) گیاه خوناشام
(Woe wine) تاک پریشان یا (dadder) گیاه لرزان ؟
(False dadder) سس دروغین را از سس حقیقی متمایز کنیم
(Cascuta)یا (Cassytha) کدامیک حقیقی ویا کاذب هستند؟
(dadder) گیاه لرزان
پاسخ شما صحیح است ، سس حقیقی(Dadder) ) ازخانواده ی پیچکها (Canvolvulaceae) ومتعلق به جنس کاسکوتا (cuscuta) میباشد.
این گیاه جزو علفهای هرز محسوب میشود و خسارات زیادی به محصولات زراعی و زینتی وارد میسازد . زیرا مواد و املاح تولید شده در گیاه میزبان را مورداستفاده و رشد آنرا مختل میسازد.
جالب است بدانیدعمل پیدا کردن میزبان shemosensory توسط هدایتگرهای حساس به مواد شیمیایی میزبان صورت میپذیرد.
اگربعد از 5الی 10 روز نتواند به میزبان متصل شود میمیرد.
این گیاه مانند خوناشامها اندام مکنده ی (هوستوریوم haustorium (خود را به درون آوندهای میربان هدایت میکند ؛این انگل (پارازیت ) در انتشار اندام های خود بسیار توانمند است . زیرا هر قطعه از ان قادر است پس جدا شدن از گیاه مادری در صورت دسترسی ب میزبان ، دوباره رشد و نمو خود را از سر بگیرد . در نتیجه قطع کردن ان کافی نیست و حتما بایستی تمام اندام آن منهدم گردد.
مشخصات ظاهری سس :
این گیاه بدون برگ است و به دور ساقه و برگ میزبان میپیچد . سیستم ریشه ای ندارد . ساقه های ان به رنگ زرد و قرمز مایل به نارنجی دیده میشود . تولید بذر میکند و رنگ گلهای آن سفید مایل به صورتی و یا زرد رنگ است . سس قادر است به شعاع ۳الی۴ متر منتشر شود .
راههای انتشار سس
بذر های سس به روشهای مختلفی منتشر میشوند
آب ،حیوانات ،کوده های حیوانی ، ادوات کشاورزی و باغبانی ، بذرهای آلوده ، باد
راههای مبارزه با این انگل :
۱. مکانیکی
۲. شیمیایی
*کلرتال دیمتیل (داکتال) قبل از کاشت محصول (یونجه)
*گلیفوزیت (رانداپ)قبل از گلدهی سس
*پاراکوات (گراماکسون) برای ازبین بردن هسته آلودگی
مبارزه قبل از کاشت محصول زراعی :
*در هنگام کاشت محصول زراعی از بذر کاملا خالص استفاده شود .
*استفاده از کودهای دامی که آلوده به بذر سس نمیباشند یعنی حتما پوسیده باشند .
*برای جلوگیری از جوانه زدن بذر سس ، میبایست بذر محصول زراعی با تراکم بالا کشت شود ،تا با ایجاد سایه مانع جوانه زنی سس گردد.
* شخم عمیق خاک زراعی سبب به عمق رفتن بذر میشود و شانس جوانه زنی را میکاهد . که البته در این نوع شخم باید تا چند سال از شخم زمین مورد نظر خودداری کرد زیرا ممکن است بذرهای سس را دوباره به سطح بیاورد .
* جلوگیری از چرا دام در زمان آیش زمین . زیرا سبب انتشار بذر سس توسط فضولات دام میگردد.
* تاخیر در آبیاری زمین زراعی سبب از بین رفتن سس میشود به نحوی که به محصول اصلی آسیب نزند .
* علفکش رانداپ در محصول یونجه از روش شیمایی مبارزه با سس میباشد
* در محصول باغی همچون انار ،سمپاشی پاراکوت ۱% (یا ۳لیتر در هکتار) روش مناسبی است .
*جدا کردن پاجوشهای درخت مانع رشد سس میشود .
*درخت انگور، قبل از فصل بهار که رشد آن شروع نشده است با دکتال به مقدار ۱۳_۱۵ کیلو گرم سمپاشی شود .
* سوزاندن زمین های زراعی در فصل آیش توسط شعله افکن هم یک روش موثر میباشد .
*چیدن اندامهای سس و سوزاندن آن از روشهای دیگر مکانیکی است .
* غرقاب کردن مزارع
گیاهان زینتی آسیب پذیرتوسط سس:
گل داوودی ، کوکب، رعنا زیبا، پیچ اناری ، لیسپدیزا
گیاهان زراعی آسیب پذیرتوسط سس:
یونجه ، کتان ، شبدر، سیب زمینی
(False dadder) سس دروغین
سس دروغین از خانواده لایوراسه (lauraceae ) و از جنس کاسیتا ( cacytha ) میباشد. این گیاه نیز بصورت انگلی زندگی میکند وشباهت های بسیاری به سس حقیقی (dadder) دارد. کاسیتا در این خانواده که همگی درخت و بوته های چوبی هستند، تنها جنس بالارونده وپارازیت هست .
کاسیتا نیمه انگل است به طوری که ساقه های آن سبزرنگ میباشد، یعنی کلرفیل دارد وقادراست فتوسنتزانجام دهد ، زمانی که به میزبان متصل شود فتوسنتز را قطع میکند و رنگ ساقه ی آن نارنجی میشود . واین یکی از تفاوت های کاسیتا با کاسکوتا میباشد.
ساقه های کاسیتا نسبت به کاسکوتا برامدگی های بیشتری دارد وکاسکوتا براق تر است.
میوه های کاسکوتا خشک و تیره رنگ در حالیکه میوه ی کاسیتا آبدار و به رنگ سفید میباشد.
سس حقیقی در عرض سه روز به میزبان متصل میشوذ اما سس کاذب هشت روز زمان نیاز دارد .
سس حقیقی 4_5 بار سریعتر رشد میکند .
در طب سنتی رومی افیبیون نامیده میشود و به نوعی جزو گیاهان دارویی نیزمیباشد . زیرا تمام املاح و تولیدات متابولیسمی میزبان (مواد موثره)را در خود ذخیره میکند . بنابراین از خواص دارویی میزبان بهرمند خواهد شد
از خواص دارویی این گیاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ضد صفرا، اشتها آور، ادرارآور،ملایم ف ضد یبوست وضایعات کبدی
زهرا ایلیات
